Over pesticiden en kolonialisme

Deze tekst over de relatie tussen pesticiden en kolonialisme is geschreven door Ubai Al-Aboudi, uitvoerend directeur van het Bisan Center for Research and Development en onderzoeker op het gebied van sociaal-economische rechten.

Het kolonialisme behoort niet tot de geschiedenisboeken. De gevolgen achtervolgen ons nog steeds. Van racisme en oneerlijke handelsverdragen tot de plundering van natuurlijke grondstoffen in de voormalige kolonies.

Het kolonialisme is een direct gevolg van het kapitalisme. Het vergroot de rijkdom voor een kleine groep mensen en houdt geen rekening met de gevolgen voor de meerderheid van de wereldbevolking en de planeet. Dat zien we erg goed bij de monokapitalistische landbouw. De productie en productiviteit moeten steeds toenemen om hogere winsten te realiseren.

Schadelijk voor gezondheid en milieu

Chemische bestrijdingsmiddelen spelen een belangrijke rol in dit proces. Tot 50 jaar geleden was er weinig kennis over pesticiden. We maakten ons weinig zorgen over de gezondheidseffecten. Onderzoek heeft ondertussen aangetoond dat het gebruik van pesticiden ernstige gezondheidsproblemen, zoals nierfalen, leverproblemen en kankertumoren veroorzaakt. Enerzijds voor de landbouwers die ze gebruiken, anderzijds voor de consumenten van het vergiftigde voedsel.

Onderzoek zegt ook dat het milieu ernstig wordt aangetast door het intensieve gebruik van pesticiden. De biodiversiteit neemt sterk af in gebieden waar pesticiden worden gebruikt. Dit treft niet alleen huidige generaties, maar brengt ook de toekomst van de mens op onze planeet in gevaar.

Hier verboden, uitgevoerd naar daar

De kern van het probleem ligt bij de productie van pesticiden door agrochemische bedrijven in hoge-inkomenslanden. In de EU is de productie van pesticiden sterk gereguleerd. Helaas bestaat er een kloof tussen de regelgeving voor de productie van pesticiden en de regelgeving voor het gebruik en de verkoop ervan.

Sommige pesticiden, zoals CYPRIN in Zwitserland, POLICE in Luxemburg, Evisects in België en PLICTRAN in Luxemburg, mogen niet gebruikt worden binnen de EU wegens hun toxiciteit. Ze hebben een te hoge toxiciteit voor in het water levende organismen, houden gezondheidsrisico’s in voor lever en nieren en kunnen het reproductieve systeem bij mannen en vrouwen aantasten.

Helaas worden deze toxische pesticiden nog steeds geproduceerd en geëxporteerd naar landen buiten de EU, zoals Palestina, zonder rekening te houden met gevolgen voor gezondheid en milieu. Dit doet denken aan praktijken uit de koloniale tijd die gericht waren op winstmaximalisatie zonder aandacht voor menselijk welzijn.

Pesticiden in Palestina

Met Bisan Center for Research and Development deden we een onderzoek naar de aanwezigheid van verboden pesticiden op de bezette Westelijke Jordaanoever in Palestina. Het toonde aan dat een aantal verboden pesticiden vindbaar zijn op Palestijnse markten. Tijdens interviews met Palestijnse boeren en eigenaars van winkels die pesticiden verkopen ontdekten we dat een deel van de pesticiden afkomstig is van de Israëlische markt, met name uit de illegale nederzettingen. De uitvoer van pesticiden is dus niet alleen een kwestie van gezondheid en milieu, maar ook een kwestie van de controle van Palestina over zijn eigen land en grensovergangen.

Residuen van deze pesticiden worden tenslotte aangetroffen in fruit en groenten die naar de EU worden geëxporteerd. De voortdurende productie en export van de pesticiden schaadt dus niet alleen de bevolking van de landen die pesticiden blijven importeren, maar ook de bevolking van de landen die verboden pesticiden exporteren en tegelijk vergiftigd voedsel importeren.

Er is een alternatief

Het gebruik van pesticiden in de landbouw is niet duurzaam en erg schadelijk voor iedereen op deze planeet. Het monokapitalistische landbouwmodel heeft zijn grenzen bereikt. Het kan de landbouwproductie niet verhogen zonder het welzijn van de mensheid en toekomstige generaties ernstig te schaden. Het creëren van alternatieven en het toepassen van dezelfde normen voor de in- en uitvoer van pesticiden zijn dus van cruciaal belang voor het voortbestaan van onze planeet.  Alternatieve landbouwproductiemethoden zijn er genoeg: agro-ecologie, duurzame landbouw en polycultuur. Laat ons daar volop op inzetten!

---

---