Open brief : 4 goede redenen om te blijven investeren in ontwikkelingssamenwerking

4 goede redenen om te blijven investeren in ontwikkelingssamenwerking: een opinie van Be-cause health en haar organisaties, ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van het platform

20 jaar geleden werd het Belgisch platform voor gezondheid wereldwijd, Be-cause health, opgericht. Be-cause health verenigt organisaties en individuele experts die focussen op alle aspecten van gezondheid, zowel in België als internationaal. Allen delen we de overtuiging dat gezondheid een fundamenteel mensenrecht is. Vandaag, op de dag van onze 20ste verjaardag, hebben we veel om trots op te zijn. Veel van wat we als Belgische actoren bereikten, realiseerden we met steun van de Belgische overheden. We zijn dan ook gemotiveerd om hierin verder te gaan. Daarom zijn we bezorgd over de geruchten rond een eventuele vermindering van het budget voor ontwikkelingssamenwerking.

We erkennen dat de Belgische (federale) regering meerdere prioriteiten moet afwegen in een uitdagende geopolitieke en fiscale omgeving. We delen dan ook graag onze 4 redenen delen waarom het belangrijk is om de financiële bijdrage aan internationale samenwerking en humanitaire hulp te behouden, en zelfs te verhogen.

1. Uitgebreide en gerespecteerde expertise

Ten eerste heeft België de afgelopen decennia een uitgebreide, en gerespecteerde expertise opgebouwd inzake volksgezondheid en de organisatie van gezondheidszorg, ziektebestrijding, gezondheid van moeder en kind, seksuele en reproductieve gezondheidsrechten, versterking van gezondheidssystemen en humanitaire gezondheidszorg. Deze expertise draagt bij tot onze veiligheid op vlak van gezondheid wereldwijd, en garandeert een robuuste reactie bij bedreigingen zoals pandemieën en andere grensoverschrijdende gezondheidsrisico’s. Bovendien leidt de Belgische focus op gelijke kansen tot meer rechtvaardigheid en toegang tot de best mogelijke gezondheid, met name voor bevolkingsgroepen in de meest kwetsbare contexten. In een wereld waarin gezondheid steeds sterker onder druk staat door onder meer de klimaatnoodtoestand, gewapende conflicten en migratie, speelt België een sleutelrol. Mocht er voor gekozen worden het budget voor ontwikkelingssamenwerking te verminderen, dan dreigt België haar uitgebreide internationale expertise op het gebied van gezondheid wereldwijd te verliezen.

2. Voortrekker in gezondheid, wereldwijd

Ten tweede speelt België al decennia een voortrekkersrol op vlak van mondiale gezondheid. België was mede-oprichter van de Wereldgezondheidsorganisatie en hielp UNAIDS en het Global Fund mee opzetten. Ons land verstrekt ook nu nog aanzienlijke financiering om deze organisaties te ondersteunen. Daarnaast is België ook aanwezig in veel Afrikaanse landen via bilaterale en NGO-programma’s, ook in enkele zeer uitdagende contexten. Instellingen zoals het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG), universiteiten, NGO’s, de mutualiteiten, de bilaterale samenwerking (Enabel) en de privésector hebben gezamenlijk onderzoek en innovatie gestimuleerd, met name op het gebied van volksgezondheid en organisatie van gezondheidszorg, vaccinontwikkeling, ziektebestrijding en tropische geneeskunde. Door financiële bijdragen te verminderen, zou België veel minder in staat zijn deze cruciale rol te spelen in het versterken van gezondheidssystemen wereldwijd en het bevorderen van initiatieven die ieders gezondheid ten goede komen.

3. Positieve invloed op welzijn wereldwijd

De Belgische ontwikkelingssamenwerking richt zich in de eerste plaats op het waarborgen van gelijke toegang tot essentiële diensten zoals onder meer gezondheidszorg, onderwijs, voedselzekerheid en sociale bescherming. Maar naast deze prioritaire beleidsdomeinen hebben ook andere gebieden, zoals gendergelijkheid, steun aan het maatschappelijk middenveld en de ontwikkeling van de privésector, klimaatmitigatie en -adaptatie, een aanzienlijke impact op de gezondheid van bevolkingsgroepen wereldwijd. Door haar geïntegreerde aanpak heeft de Belgische ontwikkelingssamenwerking bewezen een essentiële bijdrage te leveren aan het bevorderen van de levenskwaliteit van gemeenschappen en bij het aanpakken van de bredere context van gezondheid. We leven in een onderling verbonden wereld die wordt gekenmerkt door polycrisis, waar meerdere, met elkaar verweven uitdagingen—zoals armoede, gebrek aan sociale bescherming, schuldenlast en de klimaatcrisis (algemeen erkend als dé grootste bedreiging voor onze gezondheid vandaag)—elkaar versterken. Het gezamenlijk aanpakken van deze kwesties, in een spirit van internationale solidariteit, is essentieel voor het welzijn van gemeenschappen wereldwijd. Nu en in de toekomst. Door financiële bijdragen te verminderen, zou België veel minder in staat zijn het leven en de gezondheid van miljoenen mensen positief te beïnvloeden.

4. Beloftes nakomen

Tot slot is het belangrijk dat beloftes worden nagekomen – of op zijn minst te goeder trouw worden gemaakt. Slechts enkele weken geleden stemde België in New York vóór het VN-Pact voor de Toekomst, waarin onder meer de belofte van rijkere landen wordt herhaald om “[hun] respectieve verplichtingen voor officiële ontwikkelingshulp op te schalen en na te komen, waaronder de toezegging van de meeste ontwikkelde landen om het doel van 0,7 procent van het bruto nationaal inkomen voor officiële ontwikkelingshulp te bereiken”. (Verder) afwijken van deze toezegging zou de geloofwaardigheid van België en van elke overeenkomst op VN-niveau ondermijnen.

Gelet op bovenstaande argumenten dringen we er bij de onderhandelaars voor een volgende Belgische regering sterk op aan om de financiële bijdragen aan ontwikkelingssamenwerking te handhaven en zelfs te verhogen. Op dit cruciale moment, waarin mondiale gezondheidsuitdagingen en ongelijkheden urgenter zijn dan ooit, zou elke vermindering van de financiering decennia van vooruitgang kunnen terugdraaien en ernstige gevolgen kunnen hebben voor gezondheid wereldwijd, incluis de Belgische gezondheid.
Laten we België blijven promoten als een wereldleider in internationale samenwerking, en in de gezondheidssector in het bijzonder. We mogen de essentiële bijdrage van ons land aan het bouwen aan een eerlijkere, gezondere en duurzamere wereld voor huidige en toekomstige generaties, niet in gevaar brengen.

Deze Open Brief werd ondertekend door de volgende organisaties verenigd in het Be-cause health netwerk:

• Damiaanactie, Pascale Barnich, Algemeen Directrice Damiaanactie
• Bluesquare, Nicolas De Borman, CEO & Founder, BlueSquare
• Child-Help, Mieke Van Poucke, Coördinator Child-Help
• Mutualité Chrétienne (MC), Elise Derroitte, Voorzitter Christelijke Mutualiteiten Gezondheidsfonds
• Deutsche Stiftung Weltbevölkerung (DSW), Martín Lasanta Agustín, Advocacy Officer Deutsche Stiftung Weltbevölkerung
• Ecole de Santé Publique de l’ULB (ESP ULB), Magali Pirson, Voorzitter Ecole de Santé Publique de l’ULB
• Enabel, Karel Gyselinck, Coördinator Enabel (Unit ‘Global Health, Social Protection and Health Rights’)
• FOS, Annuschka Vandewalle, Algemeen Secretaris FOS
• Fracarita, Vanlerberghe Elisa, Directeur ad interim, Fracarita
• Fraternité Médicale Guinée (FMG), Abdoulaye Sow, Directeur Fraternité Médicale Guinée
• Friendship Belgium, voorgezeten door HRH Princess Esmeralda van België
• GAMS Belgique, Fabienne Richard, Directrice Executive GAMS Belgique
• hera, Leen Jille, CEO & Public Health expert hera
• Handicap International – Humanity & Inclusion, Belgium (HI), Antoine Sepulchre, Managing Director Handicap International – Humanity & Inclusion, Belgium
• Institut de Médecine Tropicale (IMT), Lut Lynen, Directrice Institut de Médecine Tropicale
• Louvain Coopération, Jean-Michel Pochet, Directeur Général Louvain Coopération
• Médecins du Monde, Belgique, Davide Olchini, Directeur Santé Médecins du Monde
• Médecins sans Vacances, Stefaan Bonte, Directeur Médecins sans Vacances
• Memisa, Elies Van Belle, Directrice Générale Memisa
• Maison de solidarité des diabétiques au Congo (MSDC), Futshu Likondja, Coordonnatrice de Maison de solidarité des diabétiques au Congo
• Quamed, Ed Vreeke, Managing Directeur Quamed
• Sensoa, Chris Lambrechts, Directeur Sensoa
• Solidaris, Alain Coheur, Director of European and International Affairs at Solidaris
• Ugani Prosthetics, Joren Vallaeys, Co-Founder – COO Ugani Prosthetics
• ULB Cooperation, Félix Vanderstricht, Coordinateur des Opérations, Recherches et Innovations ULB Cooperation
• UNICHIR, Réginald Moreels, Fondateur & Jan Goossens, Directeur UNICHIR
• Viva Salud, Fanny Polet, Directrice Viva Salud
• Be-cause health, Stefaan Van Bastelaere, Président du Comité de Pilotage de Be-cause health, Enabel, Magalie Schotte, Coordinatrice Be-cause health, IMT