Israël blijft wereldleider in apartheid

Israël is een van de koplopers in de wereldwijde vaccinatiecampagne. Een kwart van de Israëlische bevolking heeft de tweede dosis al gekregen. Maar in de bezette gebieden worden miljoenen Palestijnen uitgesloten. Opnieuw worden zij behandeld als tweederangsburgers.

Israël wordt de hemel in geprezen, ook in onze media. “Hoe Israël de wereldleider in vaccineren werd”, kopte De Morgen. Nergens anders werd een groter deel van de bevolking gevaccineerd. Als alles volgens plan verloopt, hebben alle Israëlische burgers midden april een prikje gekregen. Maar wat met de Palestijnse bevolking, die al decennialang onder het juk van een illegale Israëlische bezetting leeft?

Ze stelen onze gezondheid

Terwijl 750.000 Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever een spuitje krijgen, kunnen de Palestijnen er alleen maar naar kijken. Zij krijgen geen vaccin. Zowel in Gaza als op de Westelijke Jordaanoever worden ze volledig van de vaccinatiecampagne uitgesloten. Ze zijn aangewezen op het COVAX-programma van de Wereldgezondheidsorganisatie. Dat loopt erg gebrekkig. Er wordt amper in geïnvesteerd en de eerste vaccinaties zullen waarschijnlijk pas na de zomer starten.

“Dit is de ergste vorm van apartheid, dit bestond niet eens in Zuid-Afrika”, zegt Mustapha Barghouti, Palestijns dokter en coördinator van het COVID-team. “Het gaat alle verbeelding te boven. Stel je voor: je bezoekt een gevangenis, vaccineert alle Israëlische bewakers en gevangenen maar niet de Palestijnse gevangenen. Of je gaat naar een stad op de Westelijke Jordaanoever om de illegale kolonisten te vaccineren maar de inwoners van nabijgelegen Palestijnse steden en gemeenschappen niet. Ze stelen niet alleen ons land, onze inkomsten en onze economie maar nu ook onze gezondheid.”

Medische apartheid en militaire bezetting

Door vaccins te weigeren aan Palestijnen in bezet gebied toont Israël opnieuw zijn ware gelaat. De grootste Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem windt er geen doekjes om. In een Britse krant schreef de directeur: “Er is geen vierkante centimeter in het gebied onder Israëlische controle waar een Palestijn en een Jood gelijk zijn.” Israël is geen democratie maar een regime dat één bevolkingsgroep boven de andere plaatst. De gevolgen in het dagelijkse leven van de Palestijnen zijn enorm.

Israël is een bezettingsmacht. Op de Westelijke Jordaanoever is de Palestijnse Autoriteit verantwoordelijk voor 38% van het bezette gebied. De rest staat onder controle van Israël. Palestijnen kunnen er bijvoorbeeld niet zomaar van punt A naar punt B reizen, daarvoor hebben ze vaak toelating nodig van het Israëlische leger. Bovendien maken de meer dan 600 militaire checkpoints de Westelijke Jordaanoever tot een ondoordringbaar labyrint. Israëlische kolonisten hoeven zich daar geen zorgen om te maken. Zij hebben hun eigen wegen, die verboden terrein zijn voor de Palestijnen.

Het apartheidssysteem en de bezetting zijn voor de Palestijnen de grootste hinderpalen om een dokter te kunnen zien of verzorgd te worden in een ziekenhuis. Een Palestijnse vrouw met borstkanker heeft geen idee of ze een levensreddende chemokuur zal krijgen. Soms is het uren aanschuiven. Ambulances worden bij de checkpoints vaak niet doorgelaten. Af en toe gaat er kostbare tijd verloren en overleven patiënten de rit niet. In 2018 overleed een 9-jarig Palestijns meisje op weg naar het ziekenhuis. De ambulance werd door Israëlische soldaten anderhalf uur opgehouden.

Verwoest gezondheidssysteem

De Palestijnse gezondheidszorg wordt al decennia lang opzettelijk verwaarloosd. Ze is volledig afhankelijk van de beslissingen van de Israëlische bezetter. De Palestijnse Autoriteit kan geen nieuwe ziekenhuizen bouwen zonder toestemming van Israël. Bij het begin van de coronacrisis nam Israël nog tenten in beslag die dienst deden als noodhospitaal voor Palestijnse coronapatiënten.

In de Gazastrook is de situatie dramatisch, 2,2 miljoen Palestijnen leven er in een openluchtgevangenis, terwijl het coronavirus verder woekert. Door de Israëlische blokkade zijn mondmaskers, beademingstoestellen en medicijnen maar in beperkte mate beschikbaar.

Het gezondheidssysteem in Gaza is deels verwoest door de militaire operaties die Israël er geregeld uitvoert. In 2014 bombardeerde het Israëlische leger een ziekenhuis met 80 bedden. In augustus 2020 hield het de brandstof voor de enige elektriciteitscentrale in de Gazastrook tegen. Er was amper 4 uur elektriciteit per dag. Sommige gezondheidscentra moesten de deuren sluiten en konden hun patiënten niet langer verzorgen.

Verspreid liefde, niet het virus

Volgens Israël is de Palestijnse Autoriteit verantwoordelijk voor de gezondheidszorg in bezet Palestijns gebied. Maar volgens de Conventie van Génève heeft Israël als bezetter de plicht om gezondheidsdiensten in bezet gebied te garanderen, ook wanneer er een besmettelijke ziekte uitbreekt. Israël moet dus de Palestijnen in bezet gebied vaccineren.

Gelukkig laten de Palestijnen zich niet doen. In de bezette gebieden nemen burgers en gezondheidsorganisaties het heft in handen. Zo ook de Union of Health Work Committees, een partnerorganisatie van Viva Salud. Ze organiseert voedselhulp, deelt mondmaskers uit, gaat langs bij kwetsbare mensen en zet campagnes op om de bevolking te informeren over het coronavirus. Het is een cruciale schakel in de strijd tegen de pandemie en de Israëlische bezetting.

Artikel van Jasper Thys, verschenen in het magazine Solidair (maart-april 2021)