De vakbondsbeweging zorgt voor positieve besmetting

02.09.2021

Marie-Agnes Gilot werkt bij het ACV voor de non-profitsector. Ze is actief in het Europese Netwerk tegen de Commercialisering en de Privatisering van Gezondheid en Sociale Bescherming. We interviewden haar over de rol van de vakbonden in de campagne Geen Winst op de Pandemie.

Waarom ondersteunen de Belgische vakbonden het Europese burgerinitiatief Geen Winst op de Pandemie?

“Wij zijn duidelijke voorstanders van een toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen. We kijken naar gezondheid in brede zin, waarbij rekening gehouden wordt met alle determinanten. Daarop focust het werk van het Europees Netwerk tegen de Commercialisering en Privatisering van Gezondheid, en van het ACV binnen dit netwerk.
Als speler in de gezondheidssector proberen wij vooruitgang te boeken, zodat de hele wereldbevolking toegang heeft tot het vaccin om de pandemie te overwinnen. De strijd voor het opheffen van de patenten maakt daar volop deel van uit. We verzetten ons tegen het neoliberale beleid waarbij mensen met geld toegang krijgen tot alles wat ze willen en mensen zonder geld achter blijven. Dat is duidelijk een syndicale strijd die deel uitmaakt van ons project voor een meer inclusieve en meer gelijke samenleving. Hoewel ik voor het ACV spreek, denk ik dat de andere Belgische vakbonden het in grote lijnen eens zijn met deze ideeën.”

Hoe gaan de vakbonden met deze campagne om? Welke rol spelen vakbondsactivisten?

“Elk jaar op 7 april (Wereldgezondheidsdag) voert het Europese Netwerk actie tegen de commercialisering van gezondheid. Dit jaar leek het ons logisch om het Europees burgerinitiatief Geen Winst op de Pandemie te steunen.
Op vakbondsniveau promoten we de campagne in de instellingen die gezondheidszorg aanbieden, zoals ziekenhuizen en medische centra. Vakbondsactivisten informeren er werknemers, al dan niet aangesloten bij de vakbond, en patiënten. Het doel is om de boodschap van de campagne zo wijd mogelijk te verspreiden. De campagne werd gepromoot in onze sectorale brochure en we hebben het personeel gevraagd om standjes op te zetten om bezoekers en patiënten uit te nodigen het burgerinitiatief te ondertekenen. Helaas bleek dit soms wat moeilijk door de coronaregels. Toch was er veel steun voor de campagne. Daarnaast roepen we met ons politieke werk ook in andere nationale en internationale instanties op om het burgerinitiatief te verspreiden. We proberen aan besmetting te doen, positieve besmetting.”

Duurt de strijd van de vabonden voor betaalbare geneesmiddelen al langer dan vandaag?

“Ja, natuurlijk. Sinds het ontstaan van het netwerk in 2012 houdt de toegang tot medicijnen en vaccins ons bezig. We hebben zes werkterreinen. Een daarvan is de medicijnenkwestie en Big Pharma. In het manifest van het Netwerk, geschreven in 2014, stellen we de commercialisering aan de kaak en lichten we de mechanismen toe.
In 2018 stond de strijd voor betaalbare geneesmiddelen al centraal in onze belangrijkste jaarlijkse actie. In het kader van de Tam-Tam-campagnes bezetten we de lokalen van Pharma.be om vragen te stellen over het fameuze “artikel 81”, een stukje wettekst die Big Pharma beschermt. We voerden ook actie voor het Parlement.
In 2019 hielden we, in aanloop naar de Europese verkiezingen, een conferentie in het Parlement. We nodigden parlementsleden uit om een beginselverklaring te ondertekenen waarin ze zich engageerden de commercialisering van gezondheid op Europees niveau te bestrijden.
Sinds het begin van 2021 voeren we met het Right2Cure-platform campagne voor het burgerinitiatief.
Het is dus inderdaad iets dat we al enkele jaren proberen aan te klagen en te bestrijden.”

Voeren jullie de strijd met vakbonden uit heel Europa en de wereld?

“Het ACV is lid van EPSU, de Europese federatie van vakbonden voor de openbare diensten. Ook hier werken we aan bewustwording. We proberen de privatisering van de gezondheidszorg systematisch op de agenda van de vakbondsacties te plaatsen, zodat er collectief iets gebeurt.
De vakbonden richten zich in de eerste plaats op de werknemers, op de werkplek. Maar op Europees niveau bevinden we ons op een breder politiek niveau, waar zowel werknemers als burgers een impact hebben.
We weten dat Europa de neiging heeft om zich te verschuilen achter haar gebrek aan expertise op vlak van gezondheid. Maar dat is aan het veranderen. Met de pandemie is de discussie wat opener geworden en lijkt het erop dat Europa meer over gezondheidsbevoegdheden wil praten. Dit moeten we op de voet volgen.
We moeten dus op twee manieren werken: aan de ene kant aan de gezondheid van de werknemers en aan de commercialisering van de instellingen, maar aan de andere kant aan het gezondheidsbeleid op Europees niveau. En dat is het hele punt van samen te werken in het Europees Netwerk. We proberen met de parlementariërs samen te werken door onze voet tussen de deur te steken en gezondheid voor alle Europese beleidsmaatregelen op de agenda te zetten. We kunnen niet denken dat gezondheid iets aparts is.
Sinds we zijn begonnen in 2012/2013 hebben we het gevoel dat we steeds meer impact hebben. Zelfs in de vaccinatiekwestie veranderen we de discussie. Voor ons is het belangrijk dat vakbonden en verenigingen samenwerken want als iedereen in zijn hoekje blijft, zullen we niet slagen. We moeten onze krachten bundelen!”

> Ik teken het Europees burgerinitiatief “Geen winst op de pandemie”