De Gazastrook bevindt zich al bijna 14 jaar in complete lockdown

De wereld dient zich er van bewust te zijn dat een uitbraak van COVID-19 in de dichtbevolkte Gazastrook een zelfs naar Gazaanse normen nooit geziene gezondheids- en humanitaire ramp zal veroorzaken. Nu meer dan ooit is het noodzakelijk de blokkade van Gaza op te heffen.

De hele wereld sluit zich langzaam maar zeker op. Maar als er op deze planeet één plek is die vandaag nood heeft aan méér contact met de buitenwereld, dan Gaza wel. Veel te lang zijn de 2 miljoen inwoners van Gaza afgesloten van de rest van de wereld.

Met meer dan 5.000 inwoners per vierkante kilometer is de Gazastrook één van de meest dichtbevolkte gebieden per wereld en dreigt het een gedroomde verspreidingsbodem voor het virus te vormen.

De humanitaire situatie in Gaza laat een krachtdadige aanpak van de coronacrisis niet toe. Al helemaal niet als we zien hoe meer ontwikkelde landen worstelen om de epidemie onder controle te krijgen. Het gezondheidssysteem in Gaza kampt al vele jaren met allerlei tekorten en is afhankelijk van Israël voor de behandeling van ernstig zieken. 97% van het water in Gaza is niet geschikt voor menselijke consumptie. Voor de grote meerderheid van de bevolking is het geen optie om in hun kot te blijven omdat ze leven van wat ze van dag-tot-dag kunnen verdienen in allerlei kleine handeltjes. Zonder die activiteiten kunnen ze hun gezin niet voeden. 8 op 10 Gazanen zijn afhankelijk van humanitaire hulp om te overleven onder ‘normale’ omstandigheden. Met meer dan 5.000 inwoners per vierkante kilometer is de Gazastrook één van de meest dichtbevolkte gebieden per wereld en dreigt het een gedroomde verspreidingsbodem voor het virus te vormen.

Zondag werden de eerste twee gevallen van COVID-19 vastgesteld in Gaza. Het betreffen 2 Palestijnen die terugkeerden uit Pakistan. Ze zijn bij hun aankomst onmiddellijk in quarantaine geplaatst samen met iedereen die met hen in contact kwam. Telkens we horen over nieuwe gevallen in Israël of op de Westelijke Jordaanoever groeit onze ongerustheid. We volgen van dichtbij hoe de Israëlische overheid de pandemie bestrijdt. De inwoners van Gaza trachten zich ondertussen, met beperkte middelen voor te bereiden op een strijd tegen het virus. Vrijwilligers, Ngo’s en ondernemingen slaan de handen in elkaar.     

“Onze middelen zijn zo beperkt en ons gezondheidssysteem zo fragiel dat we ons aan het ergste verwachten. Maar we bereiden ons zo goed en zo kwaad mogelijk voor in onze wijkcentra en ons ziekenhuis.” – Haneen J. Wishaw van de Palestijnse Union of Health Work Committees

« Het gezondheidssysteem in Gaza staat op instorten als gevolg van de jarenlange Israëlische blokkade. Het opheffen van de blokkade kan een massale verspreiding van het virus net voorkomen,” zegt Amjad Shawa, directeur van PNGO Gaza, de koepel van Palestijnse Ngo’s en partner van CNCD-11.11.11 en Oxfam. Door het buitensporige geweld van het Israëlische leger ten aanzien van betogers in de wekelijkse protesten die nu al 2 jaar aanslepen, werden de medische structuren al overbelast. Door de blokkade komen medische voorraden Gaza amper binnen en volgens de Verenigde Naties is 40% van alle essentiële medicatie niet voorradig in Gaza. Bovendien kampen medische instellingen al jarenlang met een tekort aan elektriciteit waardoor ze genoodzaakt zijn astronomische bedragen uit te geven aan diesel om de generatoren te laten draaien.     

« Onze middelen zijn zo beperkt en ons gezondheidssysteem zo fragiel dat we ons aan het ergste verwachten. Maar we bereiden ons  zo goed en zo kwaad mogelijk voor in onze wijkcentra en ons ziekenhuis om zowel COVID-19 het hoofd te bieden als de continuïteit te verzekeren van zorg aan zij die daarvoor niet de financiële middelen hebben. »  vertelt Haneen J. Wishaw van de Palestijnse Union of Health Work Committees, een partner van Viva Salud.

In Gaza zijn scholen gesloten en publieke bijeenkomsten verboden en er werd een quarantaine faciliteit gebouwd nabij de Rafah grensovergang met Egypte, de enige die nog open is. Duizenden vrijwilligers desinfecteren straten en ziekenhuizen en gaan van deur tot deur om mensen te informeren over de maatregelen om zich te beschermen tegen een verspreiding van het virus. Telecom bedrijven hebben de capaciteit van het internet verhoogd. “Wij experimenteren met online theater en videoanimatie. Het huis van onze directeur is een filmstudio geworden. We proberen de kinderen en jongeren zoveel mogelijk te betrekken.” zegt Jackie Lubeck van Theatre Day Productions, een partner van Broederlijk Delen. “ We zijn inventief en we werken maar we maken ons ook grote zorgen. De internationale gemeenschap moet zich bewust zijn van onze heikele situatie!”

13 jaar van blokkade en militair geweld hebben ook hun sporen nagelaten op de mentale gezondheid van de inwoners. Opgesloten, gebombardeerd en met een alsmaar somberder toekomstperspectief weegt de dagelijkse realiteit zwaar. Om het leven dragelijker te maken hebben de Gazanen hun toevlucht gezocht in solidariteit en intens samenleven. Families herorganiseerden zich: grootouders, nonkels, ouders, kinderen en kleinkinderen wonen allemaal samen in hetzelfde huis. In de Gazastrook zijn er ook 8 vluchtelingenkampen waar de huisjes letterlijk op elkaar gestapeld zijn in smalle, ongezonde straatjes.

Ofschoon de situatie in Gaza niet te vergelijken valt, ervaren we vandaag toch een klein beetje wat ondertussen al bijna 14 jaar de dagelijkse realiteit is voor de 2 miljoen kinderen, vrouwen en mannen van Gaza.

Vandaag ondervinden wij in Europa voor het eerst wat een quasi totale lockdown betekent. De besparingen in de zorg die de afgelopen jaren in bijna heel Europa werden doorgevoerd maken dat onze gezondheidssystemen amper het hoofd kunnen bieden aan de huidige crisis. Het ontbreekt aan medisch materiaal, personeel en een coherent, gemeenschappelijk  antwoord. De economie stort in en de meest kwetsbaren zijn de eerste slachtoffers. Ofschoon de situatie in Gaza niet te vergelijken valt, ervaren we vandaag toch een klein beetje wat ondertussen al bijna 14 jaar de dagelijkse realiteit is voor de 2 miljoen kinderen, vrouwen en mannen van Gaza.

Terecht worden vandaag door de Europese landen de grote middelen ingezet om de corona crisis het hoofd te bieden. Veel minder wordt er gedaan om de realiteit van de Palestijnen in Gaza te veranderen. We zijn niet allemaal gelijk vis-à-vis het coronavirus. In Gaza, waarover de Verenigde Naties al jaren terug voorspelden dat het in 2020 onleefbaar zou zijn, is men veel minder gewapend voor deze nieuwe strijd.  

Het is daarom belangrijker dan ooit dat België en de EU eisen dat de blokkade van Gaza wordt opgeheven. Het nodige medische materiaal moet worden toegelaten: beademingsmachines, testkits, beschermende kledij, medicijnen, materiaal voor intensieve zorgen, … Maar ook levensmiddelen en buitenlands medisch personeel moeten onbeperkt worden toegelaten net als de toevoer van elektriciteit. Humanitaire hulp moet worden verhoogd. Het is aan Israël en de internationale gemeenschap om te garanderen dat Gaza deze crisis zo goed mogelijk het hoofd kan bieden.

Opiniestuk van Viva Salud en Broederlijk Delen, CNCD-11.11.11, Oxfam Solidariteit, Solidarité Socialiste, Belgische ontwikkelingsorganisaties actief in de Gazastrook verschenen op Knack.be