Campagne: Deel het vaccin, niet het virus

Nu de vaccinatiecampagne in enkele landen volop aan de gang is, lijkt het einde van de pandemie in zicht. Maar niemand is veilig tot iedereen veilig is. Daarom heeft iedereen wereldwijd toegang nodig tot het vaccin. Om dat mogelijk te maken is er wel actie nodig. Deel het vaccin, niet het virus.

Internationale samenwerking nodig

Ondanks verklaringen van wereldleiders om van het vaccin een wereldwijd publiek goed te maken, zien we weinig internationale samenwerking om voor iedereen gelijke toegang te verzekeren. Rijke landen, met amper 14 procent van de wereldbevolking, reserveerden meer dan de helft van de coronavaccins die farmabedrijven in 2021 beloofden te produceren. Ze dwarsboomden zelfs internationale initiatieven voor een eerlijke verdeling van het vaccin.

Als daar geen verandering in komt, zullen 9 op 10 personen in lage-inkomenslanden dit jaar geen toegang hebben tot een vaccin. Dat wil zeggen dat kwetsbare groepen en het zorgpersoneel in arme landen langer moeten wachten op een inenting dan gezonde jonge mensen in landen met een hoog inkomen.

Het vaccin in publieke handen brengen

Patenten staan op twee manieren als een muur tussen de vaccins en de mensen die ze nodig hebben. Vooreerst bepalen farmaceutische bedrijven met patenten zelf de prijs van hun vaccin, ook wanneer ze het vaccin met publiek geld ontwikkelden. Daardoor zijn de vaccins voor vele landen te duur. Sommige bedrijven beloofden om hun coronavaccin tegen kostprijs op de markt te brengen, maar er is te weinig transparantie om dat te controleren. Bovendien staan patenten de brede productie van een vaccin in de weg. Farmabedrijven beperken de productie van hun vaccin tot een beperkt aantal leveranciers die onmogelijk kunnen voldoen aan de dringende wereldwijde vraag.

De controle over de prijs en de productie van vaccins, met publiek geld ontwikkeld, moet daarom bij de overheid liggen, niet bij de farmabedrijven. Zo kunnen we veel sneller meer personen vaccineren en zijn we allemaal sneller beschermd.

Publieke gezondheidszorg sterker maken

Een pandemie het hoofd bieden is een enorme uitdaging. Met een wereldwijd goed uitgebouwde openbare gezondheidszorg kunnen we die uitdaging aan. Op korte termijn is een sterke publieke gezondheidszorg met lokale gezondheidscentra essentieel voor een efficiënte en brede vaccinatiecampagne. Als overheden niet investeren in infrastructuur voor transport en de verdeling van vaccins, in eerstelijnszorg en in voldoende deskundig en goed uitgerust personeel zal het coronavaccin voor te veel mensen buiten bereik blijven, niet in het minst voor zij die al hard getroffen worden door de pandemie. Dankzij een sterke publieke gezondheidszorg is het bovendien mogelijk om vaccinatiecampagnes op te zetten zonder andere essentiële gezondheidsdiensten in gevaar te brengen.

Op langere termijn is een sterke publieke gezondheidszorg ook nodig om een volgende gezondheidscrisis te voorkomen of beter aan te pakken. Een sterke eerstelijnszorg is belangrijk om de bevolking te informeren, vroegtijdig besmettingen op te sporen en efficiënt aan contacttracing te doen dankzij de vertrouwensband tussen zorgverlener en hun patiënt.

Daarnaast verdienen overleg en samenwerking met zorgpersoneel, getroffen gemeenschappen en sociale bewegingen een centrale plek in het gezondheidsbeleid en de aanpak van een crisis.

Wat is nodig?

1. Verdeel de vaccins op een eerlijke manier

Onze overheid moet er alles aan doen om de vaccins via de Wereldgezondheidsorganisatie eerlijk te verdelen.

2. Maak de vaccins patentvrij, deel kennis en technologie

Overheden betaalden al voor onderzoek, ontwikkeling en productie. Ons land en de Europese Commissie moeten ervoor zorgen dat coronavaccins zonder patent op de markt komen en farmabedrijven hun kennis en technologie delen in plaats van privatiseren om de productie op te drijven.

3. Investeer in publieke gezondheidszorg, wereldwijd

Een pandemie het hoofd bieden is een enorme uitdaging. Daarvoor is een goed uitgebouwde publieke gezondheidszorg nodig, wereldwijd. Onze regering kan daartoe bijdragen door in de Belgische ontwikkelingssamenwerking:

• de toenemende rol van private actoren terug te dringen
• het gezondheidsbudget te gebruiken voor het versterken van de publieke gezondheidszorg in plaats van programma’s voor specifieke ziektes.

Doe je mee?

Onderteken dit Europees Burgerinitiatief en zorg ervoor dat de Europese Commissie alles in het werk stelt om vaccins en behandelingen tegen het coronavirus een wereldwijd publiek goed te maken, vrij toegankelijk voor iedereen.

Samen versterken we sociale bewegingen wereldwijd om op te komen voor een sterke publieke gezondheidszorg die een gezondheidscrisis als de coronapandemie daadkrachtig kan aanpakken.